Đức Phật GOTAMA

ĐỨC PHẬT GOTAMA (GOTAMA BUDDHA)

Một  tiểu sử căn cứ vào những bản kinh uy tín nhất

 

Nguyên tác: Hajime Nakamura

Anh dịch: Gaynor Sekimori (Viện nghiên cứu Đông Phương Nhật Bản)

Việt dich: Trần Phương Lan

Nhà Xuất Bản Phương Đông

 

CUNG DÂNG HÒA THƯỢNG BỔN SƯ THÍCH MINH CHÂU

VIỆN TRƯỞNG SÁNG LẬP VNCPHVN

 

Bản quyền Việt dịch © 2010 Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam. Sách được xuất bản theo hợp đồng về bản quyền giữa Viện NCPHVN và Kosei Publishing Co., Tokyo, Japan.

Ấn bản Anh ngữ đầu tiên 2000 có nhan đề: Gotama Buddha: A Biography Based on the Most Reliable Texts,

Volume 1, by Hajime Nakamura English Edition Copyright © by Kosei Publishing Company.

 

Lời giói thiệu

của Giáo sư Lê Mạnh Thát

Cuộc đời đức Phật qua lịch sử đã tạo cảm hứng cho rất nhiều người từ nhiều dân tộc khác nhau trên thế giới, kể từ ngày Ngài viên tịch. Do thế, thật không dễ để chúng ta viết về cuộc đời Ngài, vì phải đối đầu với một khối lượng tư liệu đồ sộ nàm trong các ngôn ngữ khác nhau của Ấn Độ cũng như các nước ờ châu Á và châu Âu. Tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở Tp. Hồ Chí Minh, có một học phần về cuộc đời đức Phật. Cho nên, cần có một giáo trình tương đối chấp nhận được cho học phần này.

Trong số các tác phẩm viết về cuộc đời Ngài xuất bản trong các ngôn ngữ khác nhau trên thế giới thì bộ Đức Phật Gotama gồm hai tập của Giáo sư Hajime Nakamura, thuộc Đại học Tokyo của Nhật Bản, theo chúng tôi, là tác phẩm tốt nhất xuất hiện cho tới bây giờ. Từ đó, chúng tôi đã nhờ Đạo hữu Nguyên Tâm Trần Phương Lan, Trưởng ban Phiên dịch Anh ngữ của Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, người đã phụ trách giảng dạy Bộ môn Anh ngữ Phật giáo tại Học viện chúng tôi trong nhiều năm qua, phiên dịch ra tiếng Việt. Đây là một bản tiểu sử cuộc đời đức Phật tương đối chính xác, cung cấp cho ta những trích dẫn và chỉ dẫn cần thiết liên hệ tới những mô tả về các giai đoạn trong cuộc đời Ngài.

Tuy nhiên, tác phẩm này cũng có một số hạn chế, mà hạn chế lớn nhất xuất phát từ quan điểm của tác giả là muốn “phân biệt đức Phật Gotama sống thực trong lịch sử nhân loại ở thời Ngài với đức Thỉch-ca Mâu-ni trong huyền thoại của thời sau”. Đây là một vấn đề của giới nghiên cứu Phật giáo trên toàn thế giới, mà trong thế kỷ XX, ở phương Tây đã xuất hiện ba trường phái lớn. Đó là trường phái Anh – Đức, trường phái Pháp – Bỉ và trường phái Nga. về vấn đề này, chúng tôi quan niệm cuộc đời đức Phật đã được các vị đệ tử của Ngài viết lại. Và các bản tiểu sử này thường phàn ảnh quan điểm trường phái của các đệ từ. Thí dụ, đối với hai biến cố lớn nhất trong cuộc đời đức Phật là bài giảng đầu tiên của Ngài sau khi thành đạo và những lời di huấn cuối cùng trước lúc Ngài vĩnh viễn ra đi, ta ít nhất hiện có hai truyền bản khác nhau, đó là kinh Chuyển pháp luân của văn hệ Pali và kinh Hoa nghiêm của văn hệ tiếng Phạn đối với biến cố thứ nhất, và kinh Đại bát niết bàn của văn hệ Pali và kinh Đại bát niết bàn của văn hệ Trung Quốc đối với biến cố thứ hai. Đây là những văn bản khác nhau, phản ảnh các truvền thống khác nhau về cuộc đời đức Phật mà chúng ta phải quan tâm khai thác khi viết về cuộc đời Ngài, mà không nên coi văn bản này phản ảnh chính xác hơn văn bản kia. Hy vọng trong một tưong lai gần khi nền Phật học nước nhà phát triển và hội nhập với thế giới, chúng ta sẽ có những nghiên cứu mới về cuộc đời đức Phật, khắc phục được những hạn chế vừa nói của những lóp trước để lại.

Hôm nay, để cung cấp rộng rãi hơn bản Tiểu sử này của cuộc đời đức Phật, chúng tôi xin viết mấy lời giới thiệu đến bạn đọc gần xa.

Vạn Hạnh, cuối Thu năm Canh Dần (2010)

Giáo sư Lê Mạnh Thát

Phó Viện trưởng

Học viện Phật giáo Việt Nam tại Tp. Hồ Chí Minh

 

Lời giới thiệu của dịch giả tiếng Việt

ĐỨC PHẬT GOTAMA BUDDHA là một công trình nghiên cứu về cuộc đời đức Phật Gotama đã sống ờ Án Độ cổ đại trên một quy mô thật rộng lớn được thực hiện vào cuối thế kỷ XX do Hajime Nakamura, một học giả Nhật Bản, Viện trưởng của Viện Nghiên cứu Đông phưong được chính ông sáng lập.

Nhan đề Gotama Buddha do tác giả chọn từ Kinh tập (Suttanipàta), một bản kinh được xem là cổ nhất trong Phật giáo Nguyên Thủy.

Sách này tập trung phần lớn vào những bản kinh xưa nhất cùa Phật giáo Nguyên thủy, được bổ sung với những tài liệu từ nguồn kinh điển của Phật giáo Phát triển về sau, đồng thời tham khảo các nguồn văn học cổ tích Phật giáo mang nhiều yếu tố huyền thoại. Ngoài ra, các văn bản Sanskrit được khám phá ở Trung Á và ngay cả nguồn kinh điển Tây Tạng cũng được đề cập. Sau hết, học giả này còn sử dụng các tài liệu do ngành khảo cổ học cung cấp kết hợp với các cuộc khảo sát vị trí thực tế nếu cần, trong nỗ lực đa diện nhằm xây dựng hình ảnh tưong đối chính xác về cuộc đời đức Phật Gotama gần sát nhất với sự thật của lịch sừ từ trước đến nav.

Hajime Nakamura, một học giả luận sư Nhật Bản lỗi lạc, đã dành cả cuộc đời để học tập và phiên dịch Kinh điển Phật giáo, đặc biệt là các bản kinh xưa nhất của Năm Bộ Nikàya bằng chữ Pàli của Phật giáo Nguyên thủy và các bản kinh bằng chữ Sanskrit xưa nhất cùa Phật giáo Phát triển ra tiếng Nhật, để phục vụ công trình nghiên cứu của ông, và đã lừng danh với nhiều sách biên soạn có giá trị về cuộc đời đức Phật Gotama theo Nam truyền Phật giáo, hav thông thường được gọi là đức Thích ca mâu ni theo Bắc truvền Phật giáo, trước khi ông bắt đầu dấn thân vào việc trinh bày Đức Phật Gotama trong bộ luận văn đồ sộ này, mà theo ông, vẫn chưa thể được gọi là đầy đủ, nêu so sánh với kho tàng Kinh điên Phật giáo vô tận cũng như các di Đức Phật Gotama –

tích Phật giáo đã tồn tại ờ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á, đã được khám phá và truyền bá hay vẫn còn tiềm ẩn qua hàng chục thể kỷ từ xưa đén nay.

Nhận thấy tính cách uyên bác của công trình này, Giáo sư Tiến sĩ Lê Mạnh Thát, Phó Viện Trường VNCPHỴN đặc trách Đại Tạng Kinh VN, đã giao cho tôi phiên dịch tác phẩm ra tiếng Việt để làm giáo trình học tập và nghiên cứu về cuộc đời đức Phật của Tăng Ni sinh HVPGVN tại TP. HCM, tiếp theo sau quyển Đức Phật lịch sử mà tôi phiên dịch và xuất bản trước đây vào năm 1997 từ tác phẩm The Historical Buddha do học giả người Đức H.W. Schumann, một nhà Ấn Độ học, biên soạn cũng vào những năm cuối TK XX vừa qua, sau mười bảy năm làm giảng sư Triết học Phật giáo tại Đại học Benares, Án Độ, và làm công tác ở Bộ ngoại giao Đức Quốc tại Ân Độ, đồng thời thực hiện những chuyến đi khảo sát thực tế các khu di tích Phật giáo ờ Ấn Độ.

Trong lúc phiên dịch các đoạn trích dẫn kinh điển nguyên thủy từ Anh ngữ sang Việt ngữ, tôi đã so sánh cách phiên dịch của học giả Hạịime Nakamura với các học giả của Hội Pàli Text Society, Anh quốc, và bản Kinh Việt ngữ do Hòa thượng Thích Minh Châu phiên dịch từ bản Pàli, tôi nhận thấy phần tổng thể đều giống nhau, nhưng có nhiều chi tiết được suy diễn khác nhau giữa các bản dịch. Vì tôn trọng ý kiến của tác giả, tôi đã chọn cách diễn dịch của soạn giả trong nguyên bàn Nhật ngữ này, và để độc giả tự chọn cách phiên dịch nào mà mình thấy thích hợp khi có dịp so sánh các bản dịch trên.

Nhân đây tôi xin trân trọng tri ân Hòa thượng Thích Phước Sơn, Phó Viện Trưởng VNCPHVN đặc trách Lụật Tạng, một đại sư phiên dịch Hán tạng, đã giúp tôi tìm hiểu một số kinh điển Hán tạng được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong bộ luận văn đồ sộ này.

Tôi cũng xin chân thành cám ơn nhà Xuất bản Kosei Publishing Co., Tokyo, đã cho phép chúng tôi xuất bản và ấn hành dịch phẩm này để làm giáo trình học tập và nghiên cứu về cuộc đời đức Phật của Tăng Ni HVPGVN tại TP.HCM nói riêng, đồng thời cung cấp nguồn tài liệu có uy tín quốc tế cho giới nghiên cứu Phật học VN nói chung.

Sau cùng, tôi xin nhiệt liệt tán dương công đức của chư tôn giáo phẩm trong VNCPHVN tại TP.HCM đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để bộ sách này sớm được xuất bản nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và nghiên cứu về cuộc đời đức Phật lịch sử của Tăng Ni Phật tử VN trong giai đoạn toàn cầu hóa hiện nay.

Với niềm mong muốn các giới nghiên cứu Phật học VN tiếp cận một bộ sách dày công phu biên soạn của vị học giả luận sư Nhật Bản đã cống hiến gần trọn đời cho sự nghiệp phiên dịch kinh điển Phật giáo và tái tạo hình ảnh gần nhất về cuộc đời đức Phật đã sống thực trong lịch sử nhân loại, đem lại nhiều lợi lạc cho các thế hệ Phật từ mai sau, tôi xin hân hạnh giới thiệu dịch phẩm này.

Thu Canh Dần, tháng tám 2010

Cư sĩ Nguvên Tâm Trần Phương Lan Trưởng ban phiên dịch Anh ngữ VNCPHVN