Thiền Sư Hộ Pháp – Một Thời Để Nhớ

LỜI GIỚI THIỆU

Tôi đến và xuất gia theo phật giáo Nguyên thủy rất muộn, khoảng thập niên 80 khi những vị Cao tăng trưởng lão trong phái đoàn truyền giáo của Hòa thượng Hộ Tông đã viên tịch gần hết. Tôi có một niềm đam mê thích nghiên cứu về sử học và từ nhân duyên đó tôi khảo cứu và viết về lịch sử Phật Giáo Nam Tông Việt Nam trong thời gian qua.

Viết về Phật Giáo Nguyên thủy Việt Nam mà không có dịp gần gũi và sống cùng thời với các vị trưởng lão trong phái đoàn truyền giáo đức Hộ Tông là một điều kém hữu duyên. Nhưng tất cả đều là nhân duyên. Điều quan trọng là phải có đủ tư liệu, có sự nhận xét, đánh giá và một ngòi bút diễn tả khách quan. Khi nghiên cứu sử Nam tông có một điều thật lạ, là lúc viết đến sự kiện gì thì tự động tìm có nguồn tư liệu đó hoặc có người nào đó mang lại hoặc cho biết sẽ tìm ở đâu! Đối với Thiền sư Hộ Pháp cũng thế chưa từng gặp Ngài. Ngày tôi xuất gia thì ngài đã định cư ở Hải ngoại và viên tịch ở đó. Hình ảnh của ngài đã mờ dần ở Việt Nam và bị lãng quên đối với thế hệ Tăng Ni và Phật tử Nam tông đương đại.

Năm 2000, chúng tôi tự học ở Anh Quốc, tình cờ được gia đình Phật tử Hồ Hồng Phước cho tôi xem tiểu sử Thiền Sư Hộ Pháp (do chính tay Thiền Sư viết lúc còn sinh tiền). Dưới bầu trời băng giá ở London, đọc xong chúng tôi mới biết lúc ngài chưa xuất gia là một nhà giáo trí thức, lúc xuất gia ngài có nhiều đóng góp cho nền Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam, trên cương vị một vị Thiền sư kiêm cả Pháp sư. Ngay lúc đó chúng tôi có tâm nguyện là sẽ dựa vào tiểu sử của Ngài để viết một bài giới thiệu, về vị Thiền sư trí thức của phật giáo Nguyên thủy cho chư Tăng và Phật tử biết thêm.

Tôi trở về Việt Nam, những năm tháng Quản lý tổ đình Bửu Quang Tự, ngày nhận nhiệm vụ kho tàng Kinh Các không còn bao nhiêu, ngoại trừ một rừng cổ thụ bạt ngàn, không gian thênh thang, khung cảnh u tịch và thiền vị. Nhưng tại địa điểm quan trọng này Hòa thượng Hộ Tông và cụ Nguyễn Văn Hiểu chọn đặt tổ đình Phật Giáo Nguyên thủy và ở vùng đất này 3 vị thiền sư Phật giáo Nguyên thủy nổi tiếng chọn nơi đây để tu Thiền nhập định: Ngài Pháp Minh, Ngài Giới Hương và Ngài Bửu Hạnh. Một đêm trăng nọ tôi dạo quanh chùa để chiêm nghiệm sự huyền diệu dưới trăng và công đức của những vị khai sơn Phật giáo Nguyên thủy. Đồng thời cũng trong đêm đó tôi ghé sang di tích Ngài Bửu Hạnh để thăm sư Bửu Nam. Hàn huyên tâm sự thật nhiều. Được biết sự Bửu Nam còn giữ một số tư liệu quý về Ngài Bửu Hạnh. Sư Bửu Nam hoan hỷ trao cho tôi hai bao và nói đây là tư liệu cũ không có chỗ cất giữ, Đại Đức hãy bảo quản và tùy nghi sử dụng. Tôi thì có tánh thích đồ cũ và tư liệu cũ nên được trao thì hoan hỷ lắm, lúc đó cũng chẳng biết trong đó là gì! Tôi mang về để trong phòng khoảng 2 tháng sau mới có thời gian đọc hết. Lúc đó mới tìm thấy một số tư liệu viết tay và đánh máy của Ngài Hộ Pháp. Tôi mừng lắm.

Thiền sư Hộ Pháp có một người đệ tử Tu Nữ Liên Nhu hiện đang tu học tại chùa Bửu Quang, tôi đến hỏi cô Liên Nhu về Ngài Hộ Pháp thật nhiều và được cô kể lại cũng khá chi tiết về vị thiền sự vĩ đại này, đồng thời cung cấp cho tôi những tư liệu quý về ngài Hộ Pháp. Trong những năm tháng giảng pháp trên Paltalk gặp lại cháu của Ngài Hộ Pháp “niệm ý, tinh tấn” với cũng có nhã ý với cô Tinh Tấn là tôi đang thực hiện tuyển tập Thiền Sư Hộ Pháp, cô vui mừng và gởi cho tôi những hình ảnh và tư liệu về ngài Hộ Pháp. Trước khi in tập sách này, chúng tôi cũng gặp Thượng tọa Giác Trí trước kia có một thời làm thị giả Ngài Hộ Pháp, chúng tôi có nhã ý với Thượng tọa để tìm thêm tư liệu về ngài Hộ Pháp, nhưng Thượng tọa có trả lời là không còn giữ gì hết. Thượng toạ có kể là trước khi Ngài đi hải ngoại định cư có gởi cho Thượng tọa “2 Tập Nhật Ký” nhưng thời gian qua gần 30 năm nên đã bị thất lạc! Điểm đáng nói ngôi chùa Thượng tọa đang ở, lúc Thượng tọa mới thành lập vì kính trọng thiền sư nên bảng hiệu chùa Thượng tọa đặt “chùa Hộ Pháp” toạ lạc Tp. Vũng Tàu.

Quyển “Thiền sư Hộ Pháp – Một Thời Để Nhớ” là một tuyển tập gồm: Tiểu Sử Thiền Sư (và Tiểu sử Thiền sư do chính Thiền sư viết lúc còn sinh tiền). “12 Bài Học Về Thiên Minh Sát Tuệ”, được Ngài sử dụng làm giáo trình để dạy thiền ở Phúc Tuệ Tịnh Môn, Chùa Giác Quang, Chùa Phước Hải, Thích Ca Phật Đài v.v… “46 Bài Pháp Hay” được Ngài thuyết giảng các chùa Phật giáo Nguyên thủy trước năm 1975 và 16 Tuệ Minh Sát, quyển này được in và tái bản trước và sau năm 1975.

Hy vọng quyển sách này sẽ đóng góp một phần nhỏ bé trong việc nghiên cứu lịch sử Thiền Phật Giáo, Văn hoá Phật giáo Việt Nam nói chung và Phật giáo Nguyên thủy nói riêng Pháp học lẫn Pháp hành. Hy vọng ấn phẩm sẽ giúp cho những hành giả mới bước vào ngưỡng cửa Thiền học và giúp ích cho những vị Giảng sư những bài giảng mẫu quý giá trên bước đường hoằng dương chánh pháp.

Kính chúc Quý vị và các Bạn an vui trong chánh pháp.

Tổ Đình Bửu Quang, ngày 15 tháng 01 năm 2006

Đại đức Thiện Minh

Gs. Cao Đẳng Phật Học và Học Viện Phật Giáo Việt Nam